De meeste dames weten wel dat progesteron het belangrijkste hormoon is voor de vruchtbaarheid en een gezonde menstruatie. Het bevordert de conceptie en innesteling en helpt de zwangerschap goed te laten verlopen[1]. Maar… progesteron doet veel meer voor je. Het beïnvloedt je stemming, stressniveau, nachtrust, schildklier werking, immuunsysteem, stofwisseling en nog veel meer. Heb je geen ovulatie in je cyclus? Dan mis je de superkrachten van progesteron voor je hele lijf.
Progesteron is een verbazingwekkend heilzaam hormoon met nog veel meer functies in ons lichaam. Zo beïnvloed progesteron niet alleen de baarmoeder, vagina, baarmoederhals, borsten maar ook de hersenen, bloedvaten en botten. Progesteron kalmeert, voedt, geeft energie, versterkt en redt je lichaam op manieren die je je nooit had kunnen voorstellen. We vertellen je alles over de heilzame gezondheidsvoordelen van progesteron in dit artikel.
Geen ovulatie? Dan mis je ook de voordelen van progesteron in je hele lijf. Daarom is werken aan het herstellen van je cyclus meer dan de moeite waard! PCOS is omkeerbaar!
Wat is progesteron?
Progesteron behoort net zoals oestrogeen tot de vrouwelijke geslachtshormonen en wordt bij vrouwen voornamelijk in de eierstokken geproduceerd door het corpus luteum (ook wel het gele lichaam genaamd) dat na de ovulatie (eisprong) ontstaat. Een goed verloop van de ovulatie is dus van cruciaal belang voor een goed progesteron aanmaak.
Progesteron ondersteunt dus de vruchtbaarheid en zwangerschap. In de tweede helft van de menstruatie, na de ovulatie neemt het progesterongehalte toe. Progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies zich voorbereidt op een innesteling van een bevruchte eicel. Is de innesteling succesvol dan helpt progesteron het baarmoederslijmvlies tijdens de zwangerschap in stand te houden. Is er geen sprake van een zwangerschap dan daalt de progesteronspiegel, wordt het opgebouwde baarmoederslijmvlies afgebroken en volgt de menstruatie.
Maar dan nu, de andere superkrachten van progesteron:
1.Progesteron bevorderd de werking van je schildklier en verhoogd daarmee de stofwisselingssnelheid. Onderzoekers ontdekten dat toenemende progesteronspiegels ervoor zorgen dat de schildklier meer schildklierhormoon aanmaakt [2]. Daarom gaat je basale lichaamstemperatuur ook een halve graad omhoog als je na je ovulatie progesteron aanmaakt.
Lage progesteronspiegels kunnen er op hun buurt toe leiden dat de werking van de schildklier trager wordt. Symptomen die hierbij horen zijn o.a. extreme vermoeidheid, depressie, stemmingswisselingen en een onregelmatige cyclus.
2. Progesteron heeft een positieve invloed op je stemming, geeft rust, helpt te ontspannen en je goed te voelen. Progesteron stabiliseert namelijk de communicatie tussen de hypothalamus (een klier in de hersenen die het dominante hormonale systeem aanstuurt) en de bijnieren (die hormonen aanmaken) [3].
Daarnaast stimuleert progesteron de GABA-receptoren. GABA heeft een kalmerend effect en zorgt voor een betere omgang met stress en een betere nachtrust. Zo stabiliseert progesteron niet alleen de HPA-as (stress-as/stress-respons-systeem) en zorgt dat je beter met stress kunt omgaan, het bevordert ook de slaap [4][5].
Progesteron wordt omgezet tot neurosteroide allopregnanolon (ALLO) en brengt hiermee je zenwstelsel tot rust. ALLO heeft in de hersenen dezelfde werking als GABA.
Hormonale anticonceptie berooft je van de kalmerende, stemming-verbeterende werking van progesteron. Hormonale anticonceptie bevatten progestagenen, geen progesteron. Progestagenen worden niet omgezet in het kalmerende ALLO, dat zou kunnen verklaren waarom hormonale anticonceptie angst kan veroorzaken [6].
3. Progesteron is goed voor je nachtrust: het zorgt ervoor dat je slaperig wordt en zorgt voor een diepe herstel slaap. Als je lichaam te weinig progesteron produceert - bijvoorbeeld veroorzaakt door de (peri)menopauze of bij hormoonschommelingen vanwege een hormonale disbalans - kunnen slaapproblemen ontstaan (slecht in slaap vallen, ’s nachts vaak wakker worden).
Als vlak voor de menstruatie de progesteronspiegel in je lichaam daalt, kan dat ervoor zorgen dat je lastig in slaap valt en onrustiger slaapt.
4. Progesteron speelt een rol bij het reguleren van het immuunsysteem[7], vermindert het risico op auto-immuunziekten en helpt ontstekingen te verminderen[8]. Het onderdrukt de activiteit van bepaalde immuuncellen die betrokken zijn bij ontstekingsreacties. Ook verbetert progesteron de functie van specifieke immuuncellen die belangrijk zijn voor het bestrijden van infecties en kankercellen.
Een goede hormonale balans waarbij oestrogeen en progesteron in evenwicht zijn kan uitkomst bieden bij auto-immuunziekten, omdat het afweersysteem wat tot rust gebracht wordt.
5. Progesteron vermindert het risico op hormoongevoelige (oestrogene) kanker zoals borst-, eierstok- en baarmoederkanker[9]. Onderzoeken hebben aangetoond dat eigen progesteron de groei van kankercellen kan remmen en celdood op gang kan brengen in kwaadaardige mesothelioom en borstkankercellen. Het kan in de toekomst dan ook een rol spelen bij de behandeling van borstkanker[10].
6. Progesteron helpt ontgiften, bijvoorbeeld van histamine (speelt een rol bij hooikoorts, allergie, eczeem, constant verstopte neus). De DAO-enzym dat je histamine overschot opruimt, wordt gestimuleerd door progesteron. Zo draagt progesteron bij aan het verminderen van die hiervoor genoemde klachten.
7. Progesteron voedt het haar en verzorgt de huid. Progesteron helpt namelijk de aanmaak van collageen te stimuleren (en collageen heeft de taak om de huid soepel te houden). Progesteron speelt hierdoor een rol bij de huidelasticiteit. Daarnaast heeft progesteron ook een effect op de huiddoorbloeding: het heeft een verwijdend effect op de bloedvaten, waardoor de circulatie een boost krijgt (daarom wordt bij zwangere vrouwen vaak gesproken over een mooie zwangerschaps ‘glow’). Een andere manier waarop progesteron het haar voedt en de huid verzorgd is omdat het androgenen (mannelijke hormonen) vermindert door het enzym 5-alpha-reductase te remmen. Het resultaat is sneller groeiend haar, minder huidolie (talg) en minder huiduitslag.
8. Progesteron maakt het baarmoederslijmvlies dunner en heft zo het dikker maken van het baarmoederslijmvlies door oestrogeen op. Op deze manier helpt progesteron menstruaties te verlichten en hevige menstruaties te voorkomen.
9. Progesteron helpt bij het sterk houden van de botten en bevorderd de opbouw van spierweefsel[11][12].
10. Progesteron biedt bescherming tegen hartaandoeningen[13]. Het heeft gunstige cardiovasculaire fysiologische effecten (effecten op hart en vaten) en de aanwezigheid van progesteron in een menstruatiecyclus met regelmatige ovulaties is geassocieerd met een verlaagd risico op hart- en vaatziekten bij vrouwen.
11. Progesteron heeft een positieve invloed op vaginale candida. Het gaat de groei van candida tegen en verhindert ook de vorming van een candida biofilm[14].
Meer dan genoeg redenen dus om te zorgen dat je hormonen in balans zijn en je voldoende progesteron aanmaakt. Niet alleen voor je vruchtbaarheid en een stabiele menstruatiecyclus, maar voor je gehele gezondheid! Maar hoe weet je nou of je voldoende progesteron aanmaakt? Fysieke tekenen van progesteron tekort zijn o.a. premenstrueel spotting, vruchtbaar slijm in de luteale fase (van ovulatie tot menstruatie), een korte luteale fase en lage temperaturen in de luteale fase.
Meer inzicht in progesterontekort als je meet met Daysy
Je kunt aan het verloop van de grafiek van je metingen na de ovulatie zien of jouw progesteron productie goed op gang komt. Met Daysy kun je jouw temperatuurcurve de gehele cyclus in de gaten houden. Progesterontekort ofwel corpus luteum insufficiëntie (CLI) is met de volgende gegevens met je Daysy waarneembaar:
Een korte luteale fase (dit is de tijd tussen je eisprong en je menstruatie). De luteale fase moet minimaal 11 dagen duren.
Lage temperaturen tijdens de luteale fase. Progesteron zorgt voor stijging van de temperatuur, bij onvoldoende progesteron vindt er geen stijging plaats.
Hoe krijg je meer progesteron?
Zelf meer aanmaken door een goede hormonale balans na te streven en regelmatig te ovuleren. Dat bereik je door:
Stressreductie, voldoende ontspanning
Voeding: onbewerkt, voldoende proteïne en vetten, suiker/koffie/alcohol beperken
Voldoende slaap, 7-9 uur
Doe aan lichaamsbeweging
Vermijd blootstelling aan (milieu)toxinen en hormoon verstorende stoffen
Vitamine en mineralentekorten aanvullen + adaptogene kruiden (Vitex ea) > Cyclus+ pakket
Gebruik naast bovenstaande bio-identieke progesteron van plantaardige oorsprong bij ons verkrijgbaar als crème.
Van deze versie zijn geen bijwerkingen bekend, hanteer de dosering zoals aangegeven of persoonlijk advies, 1 crème-hub, gelijk na de ovulatie tot je eerste menstruatie dag, dan zit je goed.
Tip: Er zit GEEN progesteron in hormonale anticonceptie. Het grootste probleem met hormonale anticonceptie is dat het een tekort aan progesteron veroorzaakt.
Onze experts staan voor je klaar.
Vermoed je dat je problemen hebt met de aanmaak van progesteron? Plan een afspraak ik met onze professionals, zij adviseren je graag tijdens een 1-op-1 zoom call hoe de progesteron aanmaak en daarmee jouw hormonale balans te verbeteren.
Bronnen: