Helaas is het voor veel vrouwen bijna niet mogelijk om geen stress te ervaren. We hebben ook een hoop ballen hoog te houden: werk, partner, kinderen, vriendschappen, hobby’s etc. Maar stress is een grote verstoorder van je vrouwelijke hormoonbalans (en daarmee je gezondheid)!
Om te beginnen: wat is stress?
Stress betekend dat interne balans in ons lichaam verstoord is. Verstoringen kunnen door allerlei factoren (stressoren) worden veroorzaakt. Denk aan werkstress, verkeerde voeding, te weinig beweging, een slechte nachtrust, te weinig ontspanning, roken, gifstoffen (luchtvervuiling).
Stressreactie systeem (HPA-as)
Ons lichaam heeft drie hormonale assen:
HPA: hypothalamus – pituitary – adrenal = bijnier-as (stress-as) > produceert cortisol
HPT: hypothalamus – pituitary – thyroid = schildklier-as > produceert schildklierhormoon
HPG: hypothalamus – pituitary – gonadal = gonaden as > produceert geslachtshormonen
Ons stressreactie systeem (HPA-as) is overdag actief en reageert op gevaar (stress). Vroeger was dat bijvoorbeeld de bedreiging van een tijger als we op jacht waren, tegenwoordig kan het ook de bedreiging zijn van een stressvolle situatie op het werk. Een tijdelijk heftige stress waar we op moeten reageren is prima (acute stress), maar onze HPA-as kan niet constant de bedreigingen van het moderne leven handelen (bijvoorbeeld langdurige stress op het werk).
Wat gebeurt er in je lichaam als je stress hebt?
In een stressvolle situatie wordt cortisol geproduceerd. Ons sympathische zenuwstelsel wordt geactiveerd en het lichaam produceert noradrenaline en adrenaline. Dit stelt het lichaam in staat om actie te ondernemen (vechten/vluchten). De productie van noradrenaline en adrenaline vindt heel snel plaats en heeft een kortdurend effect. Even later komt de cortisolproductie via de HPA-as op gang en heeft een langdurig effect.
Een over geactiveerde HPA-as gaat ten koste van de andere twee assen. Alle bouwstenen/energie gaat naar cortisol (HPA-as) en blijft er geen energie meer over voor de andere twee assen. Dit leidt tot een verminderde productie van schildklier- en geslachtshormonen met een traag werkende schildklier en problemen met libido, vruchtbaarheid en menstruele cyclus tot gevolg.
De negatieve effecten van cortisol
Cortisol is zoals gezegd een stresshormoon. Het wordt aangemaakt in de bijnieren en zorgt ervoor dat je in actie komt. Bijvoorbeeld als je ’s ochtends opstaat (cortisol awakening response) of dat je beter presteert bij een examen of wedstrijd. Dat zijn normale porties cortisol, maar een langere periode een overdosis zorgt voor problemen en doet afbreuk aan je lichaam.
Zo kan een chronisch verhoogd cortisol leiden tot slaapstoornissen, onderdrukte schildklierfunctie, insulineresistentie of een progesteron en testosteron-tekort. Uiteraard zie je dat aan je metingen die je met je Daysy doet. Daysy geeft je een nauwkeurig inzicht in hoeverre stress jouw cyclus en dus je hormonen belast. Cortisol verkleint de hippocampus van de hersenen wat geheugen- en concentratieproblemen kan geven. Het veroorzaakt osteoporose en immuunsysteem disfunctie. En alsof dat nog niet genoeg is, verkort het de telomeren van ons DNA, wat veroudering versnelt. Wanneer stress niet afneemt, verliezen cortisolreceptoren hun gevoeligheid, waardoor de HPAG-as gedwongen wordt om nog meer cortisol aan te leveren. Een veel gehoorde klacht is dat je om 01.00 uur s'nachts nog wakker ligt. Ook zien veel vrouwen gewichtstoename, het bekende 'zwembandje'.
Hoe kun je de HPA-as tot rust brengen?
Als je net als veel vrouwen een uitdaging hebt met stress zijn er verschillende dingen die je kunt doen om te ontspannen. Denk aan:
Mindfulness (yoga, meditatie, ademhalingsoefening)
Aarding: op blote voeten buiten lopen
Serotonine aanmaak stimuleren (huidcontact, kruiden: Griffonia Simplicifolia en Sint-janskruid)
Oxytocine aanmaak stimuleren (knuffelen, seks, hond aaien)
GABA-supplement
Kruiden die op het GABA-mechanisme inspelen (valeriaan, salie en citroenmelisse)
Adaptogene kruiden (rhodiola, ginseng, maca, ashwaganda en curcumine)
In onze shop vind je het ‘Cyclus+ Pakket’, een supplementenpakket inclusief een complete formule voor ongemakken rondom menstruatie en voor de mentale en fysieke balans. Deze formule bevat diverse adaptogene kruiden, welke kunnen helpen je HPA-as tot rust te brengen:
Maca (MacaHarmony®) ter ondersteuning van de vrouw
Monnikspeper (vinex Agnus Castus) dat kan helpen bij ongemakken rondom de menstruatie
Ashwagandha (KSM-66®) dat goed is voor de mentale en fysieke balans
Saffraan (Affron®) dat bijdraagt aan het behoud van een positieve gemoedstoestand
Stress en de menstruatiecyclus
Jouw cyclus is een afspiegeling van je hormonale balans en hoe jouw lichaam met stress omgaat. Vandaar dat vrouwen die met Daysy temperaturen heel blij zijn wat Daysy laat zien. Verloopt de cyclus goed dan weet je dat je lichaam geen hinder van stress heeft. Maar stel je hebt veel rode dagen, slaat ovulaties over, hebt vertraagde ovulaties, een onregelmatige cyclus of helemaal geen menstruaties dan is het verstandig om actie te ondernemen. Onze fertility expert kan je helpen om jouw cyclus beter te begrijpen en aangeven of het slim is te werken aan verbetering want er zijn veel mogelijkheden. Maak een afspraak om samen naar je data te kijken.
In een representatief onderzoek (2020) (hieronder afgebeeld), van 1200 Daysy-gebruikers gaf 75% aan dat ze stressklachten identificeerden op basis van hun cyclus curve. Bovendien meldde 80% van de deelnemers dat Daysy hen heeft geholpen hun levenskwaliteit te verbeteren. Dit kan een eerste stap zijn in het bewust verminderen van stress.
Bron:
orthokennis.nl/artikelen/stress